Een Paasverhaal: Johan

Een Paasverhaal: Johan

Op een gegeven moment stond hij voor mijn deur. Om de liturgieën te brengen voor de Paasviering, die hij had klaargemaakt. Hij verkeerde in een crisis. Je zag het niet aan de buitenkant, die was altijd vrolijk. Maar in Johan’s hart spookten angst en pijn en die namen hem zowat helemaal in beslag. Hij had een avond bezocht over het nieuwe-tijdsdenken en dat had hem goed gedaan. Met de boodschap van zonde, hel en verdoemenis van zijn opvoeding had hij het wel gehad. En die hoorde hij, hoewel veel milder en bijna onherkenbaar, toch steeds weer doorklinken in onze eigen kerk. Hij moest van mij weten hoe ik erover dacht en zei toen: ‘Piet, ze zeiden op die avond dat wij een goddelijke vonk hebben diep in onszelf, een vonk van licht. Van God. Zo preek jij toch ook, hè!? Zo denk jij toch ook!?’

Ik voelde hoe belangrijk dit voor hem was. Hij had een depressie. Angstaanvallen. Hij voelde zich kwetsbaar, klein, niets waard. Het innerlijk licht was gedoofd en hij was bang nog dieper te vallen in het ‘niets’.  En hij kon er niet meer tegen dat in de kerk tegen hem gezegd werd dat hij een zondig mens was, niets waard, afhankelijk van genade. Zo voelde hij zich al, daar hoefde hij niet meer in bevestigd te worden. Maar wanneer er diep in hem nu eens een vonkje licht was gelegd, een gouden zaadje van Gods liefde – dat hij ondanks alles Gods kind was, onlosmakelijk met Hem verbonden… Dan had hij een kans! Dan kon hij de innerlijke strijd misschien wel winnen!

Hij raakte een gevoelige snaar bij me. Ik ben van mening dat in veel christelijke kerkgemeenschappen de mensen eerst klein, nietig, en afhankelijk worden gemaakt door alle gepreek over zonde en ‘niets waard zijn’ – om ze daarna Gods reddende hand aan te reiken. Alsof God dat zo wil en alsof Jezus dat zo deed in zijn tijd op aarde…

Wat is er dan misgegaan? Dat wij ‘niets’ zijn – en die woorden klinken inderdaad nogal eens in de christelijke traditie – heeft te maken met de ervaring dat wij zonder liefde, zonder aandacht, respect en waardering ons ‘niets’ voelen. Niets waard. We kunnen niet zonder een liefhebbende moeder, vader, partner, werkgever – iemand die je waardeert en laat merken dat je wat waard bent. Iemand voor wie je er mag zijn zoals je bent. Zulke liefde kust ons wakker uit de staat van niets zijn. Doet ons opstaan uit de dood van de nietswaardigheid.Zonder liefdevolle aandacht op zijn tijd zijn wij ‘niets’. Zonder zulke liefde kunnen wij niet bestaan en moeten we voortdurend bewijzen dat we wat waard zijn. Dan moeten we vechten voor de aandacht, vaak op een negatieve manier – want negatieve aandacht is ook aandacht. Maar in de kern blijven we ons vaak niets waard en leeg voelen.

Een kerk die je aanpraat dat je niets bent en je daarin ook nog een keer bevestigt, doet het niet goed. En toch wordt er met zulke woorden een werkelijkheid beschreven die menigeen van binnenuit kent. Het wezenlijke en eigenlijke van de bijbelse boodschap en van  het evangelie is echter dat er een God is die van ons houdt en ons nooit laat vallen. Die licht wil brengen in het donker, en daarvoor het donker ingaat. Een God die op ons wacht, die ons zelfs zoekt, en ons op wil heffen uit de ellende, die ons mens wil maken. Een mens die van zichzelf kan houden en zichzelf kan accepteren. Met zijn fouten en met zijn trauma’s. Met zijn gebreken en met zijn ‘vetrollen’. Dan komen de goede eigenschappen en de kracht, creativiteit en liefde, die ieder mens heeft ook tot hun recht. Als je jezelf lief kunt hebben ben je niet bang meer voor afwijzing, voor het niets, en dan kun je ook je naaste liefhebben en accepteren als jezelf. Zonder deze liefde en genade zijn we nergens, we kunnen niet zonder.

Johan voelde zich niets en hij vocht om het vonkje licht en eigenwaarde dat toch ergens in hem moest zijn weer boven te krijgen. En iemand had gezegd dat het er was, dat het in hem zat. Van God gegeven. Misschien was het bedolven geraakt onder nare ervaringen of wat dan ook – hij zou het nooit verliezen. – ‘Zo preek jij toch ook, Piet!?’

Zo had ik eerlijk gezegd nog nooit gepreekt. Maar ik voelde wel aan waar het in zijn vraag om ging.  En dat hij niet zat te wachten op een verklaring over theologisch verschillen tussen mijn preken en de door de gedachte die hij nu naar voren bracht. In beide gevallen gaat het trouwens  om de vraag: mag je er zijn, kun je jezelf zijn, jezelf worden? Ben je wat waard als de mens die je bent? Dus ik zei: Johan, jij bent een kind van God. Hij houdt van je, God laat zijn kinderen nooit vallen. En als de vonk van licht in jou een beetje is uitgedoofd of bedolven onder ellende, blijf erin geloven dat je hem hebt. Hij gaat weer branden. Want voor God ben jij alles waard. – En bedankt voor de liturgieën. We gaan zondag lekker zingen over de overwinning van het licht op de macht van het donker. Het wordt Pasen. Kom je ook?’

Dat laatste was op dat moment teveel gevraagd, maar Johan is na verloop van tijd  de duisternis doorgekomen en heeft zijn plek in het leven gevonden. Hij is nu niet alleen aan de buitenkant vrolijk, maar ook van binnen. Een leuke vent, die weet dat ‘ie er wezen mag en met plezier wat doet voor een ander.

Het wordt Pasen. De man die in iedereen een kind van God zag, een broer, een zus, en die menigeen het leven terug gaf, maar die zelf  vermorzeld werd door de machten, die werd vernederd en gedood alsof hij helemaal niets waard was – die man is opgestaan. Hij werd opgewekt uit de dood. God liet Hem niet vallen. Zijn liefde heeft de dood overwonnen. Hij leeft en ziet ons nog steeds als zijn broers en zussen en reikt ons de hand. Opdat de vonk van wie we eigenlijk zijn – een mens die wat waard is, een kind van God – tot leven wordt gewekt. Dat wij ook opstaan en nieuw mens worden. Zoals Jezus. En zoals Johan.

Nick & Simon: Een nieuwe dag (m.i. ook een soort Paasboodschap)

Nick & Simon – Een nieuwe dag – Officiele Clip HD

De morgen breekt aan
De dag begint van voor af aan
Maar er schijnt nu een heel ander licht
De wereld ontwaakt
Als het zonlicht ons wakker maakt
Waardoor jij van je bed wordt gelicht

Zie hoe alles anders lijkt
Als jij met andere ogen kijkt
Een nieuwe dag is nabij
Morgen zal het anders zijn
Als jij je vleugels nu eindelijk spreid
Een nieuwe dag is nabij
Niets zal meer hetzelfde zijn
Want er nadert een andere tijd…